Chrząstka szklista, obraz mikroskopowy
Tkanka łączna (
łac.
textus connectivus) - jedna z podstawowych
tkanek zwierzęcych
, jest charakterystyczna dla zwierząt przechodzących dwie fazy
gastrulacji
i powstaje z
mezenchymy
, choć niektóre komórki pochodzą z
neuroektodermy
[1].
Komórki tkanki łącznej wytwarzają dużą ilość substancji międzykomórkowej, która wypełnia przestrzenie między nimi i składa się z istoty podstawowej oraz włókien. Tkanka łączna ma za zadanie: spajać różne typy innych tkanek, zapewniać podporę narządom i ochraniać wrażliwe części organizmu.
Wygląd tkanki łącznej zależy od obfitości substancji międzykomórkowej.
Rodzaje tkanek łącznych
Tkanka łączna właściwa
Tkanka łączna właściwa
dzieli się na:
Tkanka łączna galaretowata
Tkanka łączna galaretowata
zbudowana jest z komórek gwiaździstych (A) oblanych dużą ilością substancji międzykomórkowej (B).
Tkanka łączna oporowa
Tkanka ta występuje głównie u kręgowców. Tkankę łączną oporową dzielimy na tkankę kostną i tkankę chrzęstną. Zapewnia ona podporę organizmu i ochronę mechaniczną.
Tkanka łączna chrzęstna
Nie jest unaczyniona ani unerwiona. Należy do najgęstszych tkanek łącznych i występuje przede wszystkim u
kręgowców
; u
bezkręgowców
występuje tylko u niektórych
pierścienic morskich
,
mięczaków
i
bezczaszkowców
. W substancji międzykomórkowej (A) znajdują się zaokrąglone zwykle komórki (chondrocyty) (B);czasem też występują włókna sprężyste lub klejorodne. Dzieli się ona na:
Charakteryzuje się obecnością większej lub
mniejszej
ilości włókien (C) (głównie kolagenowych) w substancji międzykomórkowej (A); komórki wydłużone i stosunkowo nieliczne (B) Znajduje się w miejscach przyczepu ścięgien do kości oraz w krążkach międzykręgowych.
Zawiera włókna kolagenowe ulega mineralizacji. Buduje powierzchnie stawowe i przymostkowe części żeber, a także kości biodrowych. Występuje też w części chrzęstnej nosa, nagłośni i oskrzelach.
Występuje w małżowinie usznej ssaków oraz w chrząstkach krtani i nagłośni. Zawiera liczne włókna elastyczne, nie ulega mineralizacji.
Tkanka kostna
To jeden z wielu szczególnych rodzajów tkanki łącznej; charakteryzuje się tym, że substancja międzykomórkowa jest przesycona solami wapnia (fosforan, węglan) i tworzy wokół kanałów naczyniowych (A) koncentrycznie ułożone blaszki tworzące większe, walcowate jednostki strukturalne; między blaszkami, w jamkach kostnych (B), rozlokowane są komórki tworzące tkankę kostną:
osteocyty
,
osteoblasty
,
osteoklasty
, komórki osteogenne. Tkankę kostną można podzielić na: grubowłóknistą (włókna kolagenowe nie są uporządkowane, występuje u niższych kręgowców i zarodków wyższych kręgowców) i blaszkowatą (włókna kolagenowe są skierowane w tym samym kierunku, co czyni komórki silniejszymi, występuje u dorosłych wyższych kręgowców).
Tkanka tłuszczowa
Komórki tej tkanki gromadzą tłuszcz, który może być wykorzystywany przez organizm jako źródło energii potrzebnych do normalnego funkcjonowania. Tkanka ta występuje pod skórą kręgowców, a także wokół serca i nerek. Jej głównym zadaniem jest zatrzymywanie ciepła w organizmie.
Krew
Krew składa się z:
- płynnego
osocza
, składającego się z wody, związków organicznych, związków nieorganicznych, białek, tłuszczy, witamin i soli mineralnych
oraz
Krew występuje w środowisku wewnętrznym każdego organizmu.[]
Krew transportuje tlen do tkanek oraz odprowadza z nich dwutlenek węgla i inne produkty przemian zachodzących w organizmie. Erytrocyty zawierają czerwony barwnik (
hemoglobinę
), dzięki któremu transportują
tlen
. Krwinki białe pełnią funkcje obronne organizmu przed mikroorganizmami. Płytki krwi biorą udział w krzepnięciu krwi.
Limfa
Limfa to płyn tkankowy spływający do naczyń chłonnych, tworzących układ naczyń limfatycznych. Chłonka rozprowadza po organizmie limfocyty zabierane z węzłów chłonnych. Bierze także udział w transporcie tłuszczów pokarmowych, stąd jej lekko żółtawe zabarwienie.
Limfa zawiera wodę i sole mineralne, białka, tłuszcze oraz dużą ilość krwinek białych. Odgrywa ważną rolę w utrzymywaniu płynów w organizmie.
Mezenchyma
Mezenchyma to tkanka łączna zarodkowa (występuje tylko w
okresie zarodkowym
).
Przypisy
- ↑ Kazimierz Ostrowski, Wojciech (lekarz) Bem: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1995, s. 191. .